Onderwerping aan de koloniale macht
Dit galarijtuig uit 1898 lijkt zo weggereden te zijn uit een sprookjesboek over koningen en prinsen, ridders en lakeien. De bevolking uit de koloniën heeft er indirect aan meebetaald en zij hebben vast niet geweten hoe zij op dit ontzagwekkende symbool van macht afgebeeld zouden worden. Alle figuren uit de Oost en de West dragen op de schilderingen spullen aan. Dozen, pakken, manden met etenswaar, vruchten van de landbouw; op hun rug, hun hoofd of in hun armen. Ze offreren de goederen aan mensen die alle wit zijn. Op een van de panelen buigt een donkere man zich diep ter aarde voor een hoog gezeten, engelachtige blanke vrouw en een blanke man met een soort bijbel in de hand, beiden in neo-Romeinse kleding. Een donkere vader duwt zijn zoon met zachte drang in de richting van deze man, die zich naast de vrouw op de zetel bevindt. Deemoedig bieden de zwarte mensen hun zoon en hun landproducten aan en, aangezien geen enkele Surinaamse slaaf of nakomeling van slaafgemaakten zich ter aarde zou werpen voor een ander, ook hun menselijke waardigheid. Immers, buigen tot op de grond doen zij zelfs niet voor de zeer hooggeachte voorouderzielen of Kabra.
De koets als centrum van de krutu
Zo stralend de glitter en glans van de calèche, zo dof is het beeld ‒ figuurlijk gesproken dan ‒ van de rijksgenoten. En dat terwijl de mensen qua afbeelding nu juist goed zijn weergegeven. De schildering op de koets vat veel samen: de rol van de staat, van de kerk, de zienswijze van het Nederlandse volk.
Wat mij betreft gaat de koets nergens heen en blijft die waar die is, compleet met de panelen, op voorwaarde dat uiteenlopende groepen op gezette tijden om het glittergeval heen gaan zitten om hun krutu’s te houden. Een krutu is de term voor een palaver, overleg, discussie over een belangrijk thema, die werd gehouden door de eertijds vrije mensen ‒ gevluchte slaven of Marrons ‒ diep in het Surinaamse binnenland. De Gouden Koets dient geregeld als het ware ingesloten te worden door groepen mensen van alle signatuur die willen nadenken over onze gezamenlijke geschiedenis.
